Tekliklerin ve çoklukların dışında, yani çokluğa çokluk olarak baktığımızda mekandan ve zamandan bahsedemeyiz, her şey bir teklik ve çokluk durumuysa madem, mekan diye bir şey yok, zaman da yok, bunlar çokluğun koşulu olamaz, çünkü koşul dışsallığa işaret eder; oysa zaman ve mekan denilen şey yine çokluklardır; çoklukların dışında çokluğu var eden ya da çokluğun varolduğu ortam değildir; bir tek durumda zamandan ve mekandan bahsedebiliriz, sadece bir çokluğun diğer çokluklar karşısındaki konumu ya da konumlanışı olarak zamandan ve mekandan bahsedebiliriz, bunu söylediğimizde ise ikinci sıradaki çokluğu yani birincinin mekan ve zamansallığını oluşturan çokluğu dışarda bırakmış oluruz, ikincisini çokluklar olarak görmediğimiz andan itibaren belli bir çokluk için varolma koşulu olarak ya da varolduğu ortam olarak zaman ve mekandan bahsedebiliriz. Zaman ve mekan denilen şey yine tekliklerin yan yana bulunmasıyla meydana gelen çokluk durumlarının gözlem nesnesi olan başka bir çokluk için oluşturduğu bütündür; o halde zaman ve mekan aynı zamanda bir çokluklar toplamı oluyor; yani zaman ve mekanı oluşturan şey bizzat çokluklardır; zaman ve mekan çoklukların koşulu değildir; eğer öyle olsaydı, zaman ve mekan çokluklardan bağımsız olarak varolurdu, çokluklardan bağımsız olarak varolan (eğer böyle bir varlıktan bahsedilebilirse) zaman ve mekan ise genel olarak kabul edilen zaman ve mekandan farklı olurdu; bu statik bir zaman ve mekan olurdu; fakat varolmanın koşulu hareket olduğu için, dolayısıyla böyle bir zaman ve mekandan da bahsedilemez; ya da böyle bir boyutu insan zihni algılayamaz; çünkü algılanabilir bir şey değildir; başka bir şeydir, eğer bir şeyse tabii.
Sürekli çokluklardan bahsetmemin nedeniyse, algılanabilir olmanın koşulu olarak çokluğun bir teklikler kombinasyonu olmasıdır; elbette ki her şey teklik olarak vardır; sadece tek olan vardır; ama bu kendinde bir varlıktır ve insan bu varlığı algılayamaz. Bu sonsuz-küçüğe denk düşer ve en iyi ihtimalle yanılmıyorsam 10 üzeri eksi 20 ile ifade edilebilir ancak; bunun ötesi de var tabii; dolayısıyla tekli olanın algılanma koşulu çokluk olduğu için çokluklardan bahsediyorum; o halde her şey tekil olarak ama çokluklar halinde varlık alanına düşer; ancak bu koşulla bir gözlem nesnesi olur ya da dış dünya sadece bu şekilde varolabilir; aksi taktirde dış dünya saydamlaşır; belki de atmosferi dolduran hava buna en yakın durumu oluşturur; o yüzden çokluklar teorisinde ciddi sorunlar var bence; en kısa ifadeyle, çoklukların çoluk dışında zaman ve mekan diye koşulu yoktur.
Bizler dünyayı çokluklar olarak algılıyoruz; ama tekli olan başlangıcı oluşturduğu için aslında biz bir şey görmüyoruz ya da algılamıyoruz demek daha doğru olur; gördüğümüz şey aslında varolan şey değildir; aslında varolan şey tekli olan şey olduğu için ve biz bu tekli olanı sadece çokluklar üzerinden algıladığımız için ve dolayısıyla tekli olanın kendisini algılayamadığımız için gerçekte hiçbir şey görmüyoruz; yani gördüğümüz şey gördüğümüz şeyin kendisi değildir; o halde görmüyoruz; tekil olanı çokluklar üzerinden algıladığımız için yani aslında varolmayan bir şey algıladığımız için, görme eyleminde "tin"den bahsedilmesi mantıksızdır; çünkü zaten algılanan şey varolmayan bir biçim üzerinden algılanıyor; ancak varolmayan bir biçim olmakla birlikte algılanan şey belli bir biçim içinde algılanıyor; bu somut bir biçimdir; tekliklerden kompoze bir çokluktur; algılanamayan teklikler bu çokluk üzerinden somut olarak algılanır; çokluk halinde somutlaşan bir şeyin algılanması tinin yapabileceği bir şey olamaz; yani tinin algılaması biçiminde varolamaz; çünkü kendinde olarak varolan ve bir araya gelen tekliklerin oluşturduğu çokluk üzerinden algılanma, bu tekliklerin kendinde varlığının çoklukta birleşmesi sonucu kendinde olarak orada varolur; bu somut bir varoluş olduğu için sadece somut olarak deneyimlenebilir; dolayısıyla somutlaşma olarak çokluklar tin tarafından görülemez.
Tinin görebileceği ya da algılayabileceği tek şey çokluk halinde bile gerçekte varolmayan şeylerdir; bir çakıl taşını çokluk olarak bir araya gelen tekliklerin somutlaşması olarak deneyimlerim; algılamak ile anlamlandırmak aynı şeyler değildir; bu çokluğu somut olarak algılarım, duyu organlarımla deneyimlerim; ancak zihnimle anlamlandırabilirim; zihnimde anlamlandırabilmem içinse, o çokluğun somut olarak deneyimlenmesi ve bu deneyimin hafızaya alınması gerekir; hafızaya almak o çokluğu orada olma durumu dışında bir izlenim olarak yeniden üretilebilir halde tutmaktır; insanın gelişmiş bir hafızası olduğu için, bu izlenimle ilgili bütün ayrıntıları yeniden üretebilir; ayrıntılı olarak yeniden ürettiği birden fazla izlenim arasında ilişki kurarak, yani bu izlenimleri çeşitli şekillerde yan yana getirerek ya da üst üste ekleyip yeniden üreterek insan düşünme eylemini gerçekleştirmiş olur; izlenimler ve izlenimlerin izlenimlerini sürekli farklı biçimlerde yeniden ürettiği için insan algıladığı şeyleri zihninde dönüştürür.
O halde burada tin gibi somut çokluktan ayrı başlı başına bir mekanizma değil, çeşitli biçimlerde yeniden üretilen hafıza olguları söz konusudur; insan hafızasında yer alan izlenimleri inanılmaz bir hızla yeniden üreterek ve bunlar arasında ilişki kurarak düşünür; bu izlenimleri kendi gerçek bağlamları dışında bir araya getirerek yeniden ürettiğinde kurgulamaya geçmiş olur ve niceliksel ya da niteliksel çokluklar olan somut bir göndergesi olmayan düşünceler üretmiş olur; ancak insan çoklukları kendi bağlamları dışında farklı bağıntılar içinde ne denli yeniden üretirse üretsin, hiç bir zaman şu veya bu niteliksel ya da niceliksel çoklukla bağıntısı olmayan bir şey kurgulayamaz, yani böyle bir şey düşünemez; bunun aksini söyleyebilmemiz için, insanın olmayan bir şeyi düşünüyor olması gerekir; bu olmayan şeyin sadece dışarıda göndergesi olmayan bütünlüklü bir çokluk tasarımı olması yeterli değildir; aynı zamanda bu tasarımın çokluğun açılımları olan tekliklerle de hiçbir bağıntısının ya da ilişkisinin olmaması gerekir; yani tasarımlanan ya da düşünülen şeyin hiçbir şekilde teklik ya da çokluk düzleminde göndergesinin olmaması gerekir; o halde insan, mutlak anlamda yeni olan hiçbir şey düşünemez; dahası, mutlak olarak yeni olan bu şeyin ne olduğunu bilemeyeceğimiz için, bizim algılama alanımıza düşmeyeceği için, böyle bir şeyin tasarımı paradoksaldır aynı zamanda; çünkü böyle bir şeyin düşünülebilmesi için aynı zamanda düşünülmüyor olması gerekir; çünkü düşünme eyleminin kendisi de mevcut çokluklar dünyasında gerçekleşen bir eylemdir; düşünme eyleminin kendisi şu veya bu şekilde hafıza verilerinin işlenmesiyle mümkün olduğu için ve böyle bir varsayımda söz konusu tasarımı gerçekleştirebilecek herhangi bir hafıza verisine sahip olamayacağı için, insan boş bir hafıza durumunda statik hale gelir.
O halde, tekliklerin deneyimlenebilir yüzü olan çokluklar dünyasında, çoklukları kendi koşulları dışında algılayan bir tür güç olarak tinden bahsetmenin hiçbir dayanağı yoktur; çünkü niteliksel ve niceliksel çokluk kategorilerinin dışavurumları olan izlenimlerden oluşan verileri ortadan kaldırdığınızda, bunları yeniden üreten düşünce de ortadan kalkar; bu durumda, varolduğu öne sürülen tin mutlak bir boşlukta kalır; tanımı itibariyle boşlukta herhangi bir veri olamayacağı için, tinin varlığı hiçbir şekilde olumlanamaz ve böylesi bir varoluştan bahsetmek mantıksal olarak imkansız hale gelir; çoklukların ardında yer alan tekliklerin dışında hiçbir şey yoktur; çokluk ise tekliklerin görünümüdür sadece; ve bu haliyle teklik ve çoklukların ötesinde varolan tek şey yanılsamadır ve bu yanılsama da, çokluklardan elde edilen izlenimlerin çarpıtılarak ve kendi gerçek bağlamları dışında ilişkiye sokularak yeniden üretilmesinden kaynaklanır; dolayısıyla, yanılsamanın kendisi bile kaynağını şu veya bu şekilde, kırılmaya uğramış bir bağıntı üzerinden, tekliklerin somutlaşımı olan çokluklardan alır. O halde, düşünme denilen şey doğrudan doğruya çokluk izlenimlerinden oluşan verilerin gerçekçi veya çarpıtılmış bir biçimde yeniden üretimi olduğu için, kendi kendine işleyen bir tür güç olarak tinden bahsetmek mantıksızdır; dolayısıyla düşünme eylemi, çokluk izlenimlerinin göz tarafından somut olarak algılanmasından ve deneyimlenmesinden, hafızaya alınan bu izlenimlerin yeniden üretilip aralarında ilişki kurulmasından ve bunun zihinde anlamlandırmasından yani buna bir karşılık bulunmasından, buna doğrusal veya çarpıtılmış bir gönderge atanmasından başka bir şey değildir. O halde zihnin yaptığı şey, algılamak, hafızaya almak, ilişki kurmak, anlamlandırmak ve şu veya bu bağlamda yeniden üretmektir.
Bizim için sadece çokluklar vardır, insan sadece tekliklerin görünümleri olan çoklukları algılayabilir; ve tin denilen şey tekliklerin veya çoklukların bir parçası, görünümü ya da dışavurumu değildir; çünkü tin çoklukların dışında yer alan bir şey olarak tasarımlanmaktadır. Aynı şekilde zaman ve mekan da çoklukların dışında ve çoklukların koşulu olarak var değildir; bazı çoklukların diğer çokluklara göre niteliksel ve niceliksel olarak konumlanışıdır zaman ve mekan; belli bir çokluğun içinde konumlandığı çokluklar bütünüdür ve sadece bu konumlanışın tasavvur edilmesiyle var olduğu kabul edilir; yani bir çokluğun, diğer çokluklara göre belli bir noktada, belli bir devinim düzeyinde ve nümerik olarak ifade edilen belli bir devinim anında bulunmasıdır zaman ve mekan. Çoklukların ötesinde teklikler vardır; tekliklerin ötesinde ise herhangi bir şeyin varolduğunu söylemenin hiçbir dayanağı yoktur; çünkü bir şey sadece iki şekilde varolabilir; ya teklik olarak ya da çokluk olarak varolabilir; bunun ötesinde varlığın tasavvur edilmesi mantıksızdır; çünkü insan için mantık bu dünyadaki olanaklarla oluşturulmuştur; dolayısıyla, bu dünyadaki teklikler ve çokluklar arasında varolmayan bir şeyin tasavvur edilebilmesi için, bu dünyada varolmayan bir mantığa başvurulması gerekir; böyle bir mantığın nasıl olacağı bilinemeyeceği için, bundan bahsetmek anlamsızdır.
.
